Đưa công nghệ số ‘Make in Vietnam’ về Tây Bắc
05/12/2025Nguồn: Bộ Khoa học và Công nghệ
Trong bối cảnh chuyển đổi số và kinh tế số được xác định là một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng, ngày 03/12/2025 tại thành phố Điện Biên Phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với UBND tỉnh Điện Biên tổ chức Hội thảo xúc tiến thương mại, đầu tư, quảng bá sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế số và chuyển đổi số cho doanh nghiệp khu vực Tây Bắc.
Hội thảo có hơn 300 đại biểu của các Bộ, ngành, địa phương, viện trường, chuyên gia, doanh nghiệp công nghệ và các tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo tham dự và được đánh giá là một trong những hoạt động điểm nhấn, có tác động trực tiếp tới tiến trình chuyển đổi số của các tỉnh miền núi phía Bắc.
Giải pháp số “Make in Viet Nam” cho Tây Bắc bứt phá
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh, khu vực Tây Bắc là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh, đồng thời sở hữu tiềm năng lớn về nông nghiệp đặc sản, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, kinh tế cửa khẩu và thương mại biên giới. Tuy nhiên, tại khu vực Tây Bắc, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm đa số, hạ tầng công nghệ thông tin còn hạn chế, việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao gặp nhiều khó khăn, khiến chuyển đổi số tại khu vực này đối diện không ít thách thức.
Theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, Điện Biên và các tỉnh Tây Bắc hiện sở hữu hệ sinh thái phong phú các sản phẩm nông – lâm sản đặc hữu, như chè Shan tuyết, cà phê Mường Ảng, gạo Séng Cù, mắc ca, quế và nhiều loại dược liệu quý. Đây là những sản phẩm có giá trị kinh tế cao, mang đậm bản sắc vùng cao, gắn với câu chuyện văn hóa, lịch sử và đời sống cộng đồng các dân tộc Tây Bắc – những giá trị ngày càng được thị trường hiện đại coi trọng. Khi được hỗ trợ bởi các nền tảng truy xuất nguồn gốc, chứng nhận số, giải pháp nông nghiệp thông minh và kênh phân phối số, các đặc sản này hoàn toàn có thể xây dựng thương hiệu vững chắc trên thị trường trong nước và quốc tế.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương chỉ rõ, với đặc thù về nông nghiệp, du lịch và kinh tế cửa khẩu, Tây Bắc hoàn toàn có thể trở thành “vùng ứng dụng kiểu mẫu” cho các nền tảng, giải pháp công nghệ số “Make in Viet Nam”, như: Hệ thống truy xuất nguồn gốc và chứng nhận số cho nông sản, dược liệu; giải pháp quản lý vùng nguyên liệu bằng dữ liệu và cảm biến; nền tảng du lịch thông minh, bản đồ số di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh.
Nếu tận dụng tốt cơ hội chuyển đổi số, phát triển kinh tế số gắn với khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Tây Bắc sẽ có “cơ hội vàng” để rút ngắn khoảng cách phát triển so với các vùng, miền khác.
Thứ trưởng nhấn mạnh, chuyển đổi số chỉ thực sự hiệu quả khi không dừng lại ở một vài lĩnh vực như nông nghiệp hay du lịch, mà phải lan tỏa tới tất cả các ngành, lĩnh vực, cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Điều đó đòi hỏi mỗi địa phương, trước hết là người đứng đầu, phải có hiểu biết về chuyển đổi số, có quyết tâm chính trị cao, mong muốn thực sự đưa công nghệ số vào hoạt động chỉ đạo, điều hành, dám thay đổi quy trình cũ, chuyển lên môi trường số để nâng cao hiệu quả, tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức cho cả bộ máy và người dân.
Thứ trưởng cho biết, việc hội thảo được tổ chức tại Điện Biên cũng xuất phát từ chính đề xuất, “đặt hàng” rất thiết thực của lãnh đạo tỉnh, với mục tiêu giải quyết những “bài toán” cụ thể mà công nghệ số, chuyển đổi số có thể trực tiếp mang lại lợi ích cho người dân và doanh nghiệp. Thời gian qua, Sở KH&CN Điện Biên là một trong những đơn vị chủ động, quyết liệt, tích cực phối hợp với Bộ KH&CN để trình Thủ tướng Chính phủ nhiều đề án, dự án, nhiệm vụ triển khai Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, tập trung vào các vấn đề then chốt phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.
Từ thực tiễn đó, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương đề nghị các doanh nghiệp công nghệ số và các đơn vị chức năng của Bộ KH&CN tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với Sở KH&CN Điện Biên và các cơ quan, đơn vị trên địa bàn trong việc xây dựng và triển khai giải pháp công nghệ không chỉ ở lĩnh vực nông nghiệp, du lịch mà trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội.
Khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và công nghệ số “không phải là câu chuyện xa xôi trong phòng thí nghiệm”, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh, đây là động lực trực tiếp cho phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Theo đó, Tây Bắc càng còn nhiều khó khăn thì càng cần nắm bắt cơ hội của kỷ nguyên số để bứt phá đi lên. Bộ KH&CN cam kết sẽ đồng hành, hỗ trợ khu vực Tây Bắc trong quá trình thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội gắn với ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số.
Trên tinh thần đó, Thứ trưởng kêu gọi các Bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ số “Make in Viet Nam” cùng chung tay, biến các cam kết và định hướng tại hội thảo thành những chương trình, dự án cụ thể, hiệu quả và bền vững.
Điện Biên “đặt hàng” giải pháp số cho nông nghiệp, du lịch và dịch vụ công
Phát biểu chào mừng hội thảo, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên Nguyễn Minh Phú nhấn mạnh, trước yêu cầu cấp bách của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng đã ban hành nhiều chủ trương lớn về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, trong đó Nghị quyết số 52-NQ/TW về chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã tạo định hướng chiến lược để các Bộ, ngành, địa phương triển khai mạnh mẽ công tác này.
Quán triệt tinh thần đó, Điện Biên và các tỉnh khu vực Tây Bắc xác định việc ứng dụng khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm đối với phát triển kinh tế – xã hội, mà còn là giải pháp quan trọng giúp khắc phục điều kiện tự nhiên khó khăn, thu hẹp khoảng cách địa lý, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo ra động lực phát triển mới. Ông Nguyễn Minh Phú nhấn mạnh, “Chỉ khi công nghệ số được đưa vào thực chất trong đời sống xã hội, trở thành công cụ hỗ trợ hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp, thì chuyển đổi số mới thực sự phát huy giá trị và tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ, bền vững”.
Lãnh đạo UBND tỉnh cho biết, yêu cầu thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ngày càng trở nên cấp thiết, trong đó nhu cầu chuyển đổi số tại Điện Biên đang nổi lên rõ nét ở một số lĩnh vực trọng tâm:
Thứ nhất là lĩnh vực nông nghiệp. Với lợi thế về đất đai, khí hậu, nhiều vùng nguyên liệu quy mô hàng chục nghìn héc-ta như mắc ca, cà phê, cao su cùng 138 sản phẩm OCOP đặc trưng. Tuy nhiên, các sản phẩm này vẫn cần được hỗ trợ mạnh mẽ để gia tăng giá trị và mở rộng thị trường. Tỉnh rất cần các giải pháp công nghệ “Make in Viet Nam” phục vụ truy xuất nguồn gốc, quản lý chuỗi cung ứng, dự báo chất lượng, đặc biệt là các công cụ đo đạc, thẩm định tín chỉ carbon – hướng đi mới phù hợp xu thế phát triển nông nghiệp xanh và bền vững.
Thứ hai là lĩnh vực du lịch. Với mục tiêu đón trên 1,45 triệu lượt khách trong năm 2025, du lịch Điện Biên đang trên đà tăng trưởng nhưng cần sự đột phá mạnh về công nghệ. Tỉnh kỳ vọng các giải pháp thực tế ảo, thực tế tăng cường để tái hiện sinh động giá trị lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ; các nền tảng du lịch thông minh, hệ thống dữ liệu tập trung, các công cụ tra cứu, đặt dịch vụ trực tuyến giúp người dân, doanh nghiệp và du khách tiếp cận thông tin thuận tiện, nâng cao chất lượng phục vụ và trải nghiệm.
Từ thực trạng và nhu cầu đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên đưa ra một số đề nghị với các bên liên quan:
Đối với Bộ KH&CN, tỉnh Điện Biên bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành trong việc kết nối chuyên gia, tổ chức nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ uy tín; hỗ trợ xây dựng thương hiệu, bảo hộ sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm chủ lực; hướng dẫn áp dụng các mô hình công nghệ mới phù hợp điều kiện vùng cao.
Đối với cộng đồng doanh nghiệp công nghệ, tỉnh Điện Biên cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách để triển khai các sản phẩm, giải pháp công nghệ trên địa bàn, đồng thời kỳ vọng doanh nghiệp cung cấp các giải pháp phù hợp địa hình, dễ triển khai, chi phí hợp lý, mang lại hiệu quả thực chất cho người dân và doanh nghiệp.
Đối với các Sở, ngành, địa phương trong tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh Điện Biên đề nghị tập trung lắng nghe, tích cực trao đổi tại hội thảo; sau sự kiện cần chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các giải pháp cụ thể; mạnh dạn áp dụng sản phẩm, giải pháp công nghệ vào thực tiễn quản lý, sản xuất, qua đó tạo ra chuyển biến rõ rệt trong từng lĩnh vực, từng địa phương.
Tăng cường hợp tác, xây dựng hệ sinh thái kinh tế số vùng Tây Bắc
Một điểm nhấn quan trọng của hội thảo là việc công bố và trao Giấy chứng nhận Chỉ dẫn địa lý cho ba sản phẩm: Chè Shan tuyết, chè phổ nhĩ Shan tuyết và cà phê Điện Biên. Việc đăng ký và bảo hộ chỉ dẫn địa lý được đánh giá sẽ mở ra cơ hội mới cho các sản phẩm chủ lực của tỉnh Điện Biên, tạo nền tảng để xây dựng thương hiệu nông sản vùng miền trên thị trường trong nước và quốc tế, nhất là khi được kết hợp với các giải pháp số trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc và quảng bá trực tuyến.
Cùng với đó, 20 bộ thiết bị STEM đã được trao tặng cho các trường học trên địa bàn nhằm tăng cường khả năng tiếp cận khoa học, công nghệ, khơi dậy tư duy sáng tạo của học sinh, góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực số cho tương lai.
Tại hội thảo, nhiều thỏa thuận hợp tác đã được ký kết giữa các đơn vị chức năng của Bộ Khoa học và Công nghệ, các doanh nghiệp công nghệ số và địa phương, tập trung vào các nội dung như đào tạo năng lực số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; phối hợp truyền thông về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số giữa Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin, Trung tâm Truyền thông KH&CN, Báo Vnexpress với Sở KH&CN và Sở Văn hóa Thể thao Du lịch tỉnh Điện Biên; hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ số phát triển sản phẩm “Make in Viet Nam” phục vụ các địa phương; xây dựng chương trình hợp tác giữa cơ quan quản lý nhà nước và các tỉnh phía Bắc nhằm thúc đẩy công nghiệp công nghệ số giai đoạn đến năm 2030. Các thỏa thuận này được đánh giá là tạo dựng khuôn khổ hợp tác dài hạn, góp phần hình thành và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại khu vực Tây Bắc.
Trong phiên chuyên đề buổi sáng, các đại biểu, chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ đã chia sẻ nhiều giải pháp, mô hình thực tiễn phù hợp với điều kiện Tây Bắc. Nổi bật là nền tảng truy xuất nguồn gốc CheckVN phục vụ kiểm soát chất lượng nông sản, đặc biệt với các sản phẩm đặc sản vùng cao; hệ sinh thái nông nghiệp số VDAPES hỗ trợ toàn bộ chuỗi từ canh tác, quản lý mùa vụ đến tiêu thụ sản phẩm; các giải pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong canh tác lúa nhằm giảm phát thải khí nhà kính.
Nhiều mô hình hợp tác xã số, sàn thương mại điện tử cho nông sản, hệ thống quản lý du lịch thông minh vTravel của Công ty TNHH Techcity cũng được giới thiệu, thu hút sự quan tâm của các địa phương nhờ tính khả thi cao và khả năng triển khai ngay tại cơ sở.
Đại diện VNPT, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội và một số doanh nghiệp công nghệ khác trình bày các giải pháp về dữ liệu mở, phân tích dữ liệu, hệ thống camera AI, chuyển đổi số trong giáo dục và y tế là những lĩnh vực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các địa bàn vùng cao, nơi hạ tầng còn hạn chế nhưng nhu cầu tiếp cận dịch vụ chất lượng cao ngày càng lớn.
Các chuyên gia nhận định việc đưa giải pháp “Make in Viet Nam” về Tây Bắc không chỉ có ý nghĩa hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vùng cao mà còn giúp doanh nghiệp công nghệ Việt Nam mở rộng thị trường, hoàn thiện sản phẩm trong những điều kiện đặc thù. Ngược lại, các địa phương sẽ được thụ hưởng những giải pháp đã được tối ưu, chi phí hợp lý nhưng hiệu quả cao, góp phần số hóa quy trình sản xuất, nông nghiệp, du lịch và quản lý công, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Trong khuôn khổ Hội thảo, Bí thư tỉnh Điện Biên Trần Tiến Dũng, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương và các đại biểu tham gian hàng sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam”.
Trong bối cảnh các địa phương đang xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2025 và triển khai các chủ trương lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hội thảo tại Điện Biên được đánh giá có ý nghĩa thiết thực, góp phần đưa hệ sinh thái sản phẩm công nghệ số “Make in Viet Nam” đến gần hơn với chính quyền, doanh nghiệp và người dân vùng Tây Bắc. Sự kiện không chỉ là nơi giới thiệu các giải pháp công nghệ mà còn là diễn đàn để các bên cùng chia sẻ kinh nghiệm, định hướng chính sách, nhận diện nhu cầu đặc thù của vùng núi, từ đó xây dựng các chương trình, dự án cụ thể, hiệu quả và bền vững, hướng tới mục tiêu xây dựng kinh tế số, xã hội số và chính quyền số tại khu vực Tây Bắc trong thời gian tới.